BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

Przypomnijmy jeszcze raz co nazywamy komórką. A więc komórka jest to podstawowa strukturalna i funkcjonalna jednostka życia zbudowana z materii organicznej. Komórki dzielimy na dwa rodzaje

• Jądrowe (Eukariotyczne)- posiada jądro komórkowe, oddzielone od pozostałej części komórki podwójną błoną komórkową. W jego wnętrzu jest przechowywana  informacja genetyczna. Wnętrze komórki eukariotycznej podzielone jest za pomocą licznych struktur błonowych na przedziały, w których zachodzą liczne procesy biochemiczne, nawet przeciwstawne.
• Bezjądrowe ( prokariotyczne)- nie posiada jądra komórkowego, jej materiał stanowi kolista cząsteczka DNA (genofor), nie oddzielona od reszty komórki. Brak w nich wydzielonych przestrzeni, występują tylko nieliczne organelle komórkowe.

KOMÓRKI EUKARIOTYCZNE:


KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA:


STRUKTURY KOMÓRKOWE- BUDOWA I FUNKCJA

JĄDRO KOMÓRKOWE	FUNKCJA	BUDOWA	WYSTĘPOWANIE
	Zawiera i chroni materiał genetyczny, kieruje wszystkimi procesami komórkowymi.	Otoczone podwójną błoną, wnętrze wypełnione kariolimfą, materiał genetyczny to DNA, jego cząsteczki zorganizowane w chromosomach.	Występuje w komórkach eukariotycznych- zazwyczaj jedno, w brak u prokariotów.
RYBOSOMY	Powstają w nich białka.	Zbudowane z dwóch podjednostek- mniejszej i większej.	W komórkach eukariotów i  prokariotów.
CHLOROPLASTY	Zachodzi w nich proces fotosyntezy.	Otoczone podwójną błoną, kształt kulisty, soczewkowaty, wewnątrz znajduje się chlorofil.	Komórki roślinne
MITOCHONDRIA	Odpowiadają za przetwarzanie energii. Zachodzą etapy oddychania tlenowego	Otoczone podwójną błoną, wew. Błona pofałdowana tworzy grzebienie i jest mniej przepuszczalna dla substancji chemicznych.	Komórki eukariotyczne
SIATECZKA   ŚRÓDPLAZMATYCZNA	Wydziela w komórce przestrzenie do zachodzenia różnych procesów. Odpowiada za transport substancji i ich modyfikowanie.	Zespół połączonych kanalików, pęcherzyków i przestrzeni, których układ może się zmieniać; zbudowana z białek i tłuszczów.	Komórki eukariotyczne
Ściana Komórkowa	Ochrania wnętrze komórki przed uszkodzeniami, wnikaniem wirusów, bakterii, nadaje jej kształt	Martwa, sztywna struktura zbudowana z celulozy u roślin, chityny u grzybów, mureiny u bakterii.	Komórki roślin, grzybów, bakterii i protistów
Błona  komórkowa	Otacza cytoplazmę, nadaje kształt, selektywnie przepuszcza substancje, pozwala na kontakt komórki z otoczeniem.	Zbudowana z białek i tłuszczów.	Wszystkie komórki.
CYTOPLAZMA	Zachodzą w niej ważne dla komórki procesy życiowe.	Półpłynna substancja zawierająca liczne związki chemiczne	Wszystkie komórki.
APARAT GOLDIEGO	Synteza cukrów.	Błoniaste struktury, od których oddzielają się pęcherzyki wypełnione produktami komórki.	Komórki eukariotyczne
WODNICZKA (WAKUOLA)	Wypełniona głównie wodą, gromadzi sub. Niepotrzebne, w komórkach zwierzęcych pozwala na usuwanie nadmiernej ilości wody lub uczestniczy w pobieraniu pokarmu.	Otoczona pojedynczą błoną- tonoplastem, wypełniona wodnym roztworem soli i innych substancji	Komórki eukariotyczne

PORÓWNANIE BUDOWY KOMÓRKI BAKTERII, GRZYBA, ROŚLINY I ZWIERZĘCIA:

ORGANELLA	RODZAJ KOMÓRKI
	ZWIERZĘCA		ROŚLINNA	GRZYBA		BAKTERII
JĄDRO KOMÓRKOWE	+		+	+		-
ŚCIANA KOMÓRKOWA	-		+	+		+
BŁONA KOMÓRKOWA	+		+	+		+
CHLOROPLASTY	-		+	-		-
APARAT GOLDIEGO	+		+	+		-
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA	+		+	+		-
MITOCHONDRIUM	+		+	+		-
RYBOSOMY	+		+	+		+
WODNICZKA		+	+		+		-