POWRÓT

Przepraszam, że mnie tak długo nie było. Miałem bardzo wiele ciężkich spraw na głowie. Sprawy rodzinne i miłosne a bloga odstawiłem na bok. Już jutro powracam ze zdwojoną siłą :)

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

Przypomnijmy jeszcze raz co nazywamy komórką. A więc komórka jest to podstawowa strukturalna i funkcjonalna jednostka życia zbudowana z materii organicznej. Komórki dzielimy na dwa rodzaje

• Jądrowe (Eukariotyczne)- posiada jądro komórkowe, oddzielone od pozostałej części komórki podwójną błoną komórkową. W jego wnętrzu jest przechowywana  informacja genetyczna. Wnętrze komórki eukariotycznej podzielone jest za pomocą licznych struktur błonowych na przedziały, w których zachodzą liczne procesy biochemiczne, nawet przeciwstawne.
• Bezjądrowe ( prokariotyczne)- nie posiada jądra komórkowego, jej materiał stanowi kolista cząsteczka DNA (genofor), nie oddzielona od reszty komórki. Brak w nich wydzielonych przestrzeni, występują tylko nieliczne organelle komórkowe.

KOMÓRKI EUKARIOTYCZNE:


KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA:


STRUKTURY KOMÓRKOWE- BUDOWA I FUNKCJA

JĄDRO KOMÓRKOWE	FUNKCJA	BUDOWA	WYSTĘPOWANIE
	Zawiera i chroni materiał genetyczny, kieruje wszystkimi procesami komórkowymi.	Otoczone podwójną błoną, wnętrze wypełnione kariolimfą, materiał genetyczny to DNA, jego cząsteczki zorganizowane w chromosomach.	Występuje w komórkach eukariotycznych- zazwyczaj jedno, w brak u prokariotów.
RYBOSOMY	Powstają w nich białka.	Zbudowane z dwóch podjednostek- mniejszej i większej.	W komórkach eukariotów i  prokariotów.
CHLOROPLASTY	Zachodzi w nich proces fotosyntezy.	Otoczone podwójną błoną, kształt kulisty, soczewkowaty, wewnątrz znajduje się chlorofil.	Komórki roślinne
MITOCHONDRIA	Odpowiadają za przetwarzanie energii. Zachodzą etapy oddychania tlenowego	Otoczone podwójną błoną, wew. Błona pofałdowana tworzy grzebienie i jest mniej przepuszczalna dla substancji chemicznych.	Komórki eukariotyczne
SIATECZKA   ŚRÓDPLAZMATYCZNA	Wydziela w komórce przestrzenie do zachodzenia różnych procesów. Odpowiada za transport substancji i ich modyfikowanie.	Zespół połączonych kanalików, pęcherzyków i przestrzeni, których układ może się zmieniać; zbudowana z białek i tłuszczów.	Komórki eukariotyczne
Ściana Komórkowa	Ochrania wnętrze komórki przed uszkodzeniami, wnikaniem wirusów, bakterii, nadaje jej kształt	Martwa, sztywna struktura zbudowana z celulozy u roślin, chityny u grzybów, mureiny u bakterii.	Komórki roślin, grzybów, bakterii i protistów
Błona  komórkowa	Otacza cytoplazmę, nadaje kształt, selektywnie przepuszcza substancje, pozwala na kontakt komórki z otoczeniem.	Zbudowana z białek i tłuszczów.	Wszystkie komórki.
CYTOPLAZMA	Zachodzą w niej ważne dla komórki procesy życiowe.	Półpłynna substancja zawierająca liczne związki chemiczne	Wszystkie komórki.
APARAT GOLDIEGO	Synteza cukrów.	Błoniaste struktury, od których oddzielają się pęcherzyki wypełnione produktami komórki.	Komórki eukariotyczne
WODNICZKA (WAKUOLA)	Wypełniona głównie wodą, gromadzi sub. Niepotrzebne, w komórkach zwierzęcych pozwala na usuwanie nadmiernej ilości wody lub uczestniczy w pobieraniu pokarmu.	Otoczona pojedynczą błoną- tonoplastem, wypełniona wodnym roztworem soli i innych substancji	Komórki eukariotyczne

PORÓWNANIE BUDOWY KOMÓRKI BAKTERII, GRZYBA, ROŚLINY I ZWIERZĘCIA:

ORGANELLA	RODZAJ KOMÓRKI
	ZWIERZĘCA		ROŚLINNA	GRZYBA		BAKTERII
JĄDRO KOMÓRKOWE	+		+	+		-
ŚCIANA KOMÓRKOWA	-		+	+		+
BŁONA KOMÓRKOWA	+		+	+		+
CHLOROPLASTY	-		+	-		-
APARAT GOLDIEGO	+		+	+		-
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA	+		+	+		-
MITOCHONDRIUM	+		+	+		-
RYBOSOMY	+		+	+		+
WODNICZKA		+	+		+		-

POZIOMY ORGANIZACJI ŻYCIA

 

Na początku przypomnijmy co odróżnia organizmy martwe od żywych. Otóż organizmy żywe cechują się podstawowymi czynnościami życiowymi takimi jak:

• Oddychanie- uwalnianie energii z pokarmu (podczas rozkładu w komórkach),
• Odżywianie- dostarczanie organizmowi niezbędnych substancji pokarmowych,
• Rozmnażanie- wydawanie na świat potomstwa,
• Wydalanie- usuwanie zbędnych produktów przemiany materii,
• Ruch- zmiana położenia organizmu lub jego organów,
• Wzrost- powiększanie rozmiarów organizmu,
• Rozwój- kolejne przemiany jakimi podlega organizm w ciągu swojego życia,
• Pobudliwość- zdolność organizmu do reakcji na zmiany zachodzące w środowisku zewnętrznym lub wewnętrznym,

Komórka jest to najmniejsza jednostka zdolna do życia, samoodtwarzający się układ biologiczny.

Istnieją również takie struktury jak wirusy, które są bezkomórkowe. Zawierają materiał genetyczny a całość jest zabezpieczona otoczką białka czyli kapsydem. Są to bezkomórkowe formy życia i uaktywniają się tylko wtedy, gdy wniknie do ciała żywiciela, w którym bardzo szybko się rozmnażają.

WSZYSTKIE ORGANIZMY DZIELIMY NA 5 KRÓLESTW:

1. Bakterie
2. Rośliny
3. Zwierzęta
4. Protisty
5. Grzyby

Wszystkie organizmy zbudowane są ze związków chemicznych, które następnie budują inne struktury (organelle komórkowe) wchodzące w skład komórek. Komórki łączą się ze sobą w większe zespoły. Grupy komórek o określonej budowie i pełniące określone funkcje to tkanki. Tkanki budują narządy, a one składają się na układ narządów. Układy te, współpracujące i pozostawiające wzajemne wnętrzności w równowadze, tworzą organizm.

BIOLOGIA CZYLI NAUKA O ŻYCIU

CO TO JEST BIOLOGIA I CZYM SIĘ ZAJMUJĘ?

Biologia ( gr. bios- życie i logos- nauka)- nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem życia i organizmów żywych. Jest to chyba najkrótsza definicja biologii. A teraz mamy troszkę bardziej dokładną. Biologia  to nauka przyrodnicza o układach fizyko-chemicznych, do których można zastosować określenie "żywy", o życiu, ich pochodzeniu, rozwoju osobniczym, ewolucji, zależnościach między nimi, a także o powiązaniach między nimi i środowiskiem. Biologię możemy podzielić na:

• Zoologie- naukę o zwierzętach
• Botanikę- naukę o roślinach
• Mikrobiologie- naukę o mikroorganizmach
• Antropologie- naukę o człowieku i jego pochodzeniu
• Anatomie- naukę o budowie organizmów
• Fizjologie- naukę o funkcjonowaniu organizmów
• Histologie- naukę o budowie, rozwoju i funkcjach tkanek
• Cytologie- naukę o budowie i funkcjach komórek.

JAKIE SĄ SPOSOBY ZDOBYWANIA WIEDZY BIOLOGICZNEJ?
Wiedza biologiczna jest wykorzystywana w wielu dziedzinach nauki np. medycynie czy rolnictwie. Oto niektóre sposoby jej zdobywania:

• książki, podręczniki
• czasopisma
• programy telewizyjne, filmy
• internet
• obserwacje
• doświadczenia

Biolodzy posługują się dwoma metodami zdobywania wiedzy biologicznej a mianowicie jest to obserwacja i doświadczenie. Nigdy nie należy mylić tych pojęć, gdyż:

• Obserwacja jest zamierzonym działaniem, zmierzającym do zdobycia szczegółowych informacji o organizmie w celu odpowiedzi na postawione pytania:

• Doświadczenie jest metodą badania organizmu lub zjawiska (procesu) w ściśle określonych i kontrolowanych warunkach, mającą na celu odpowiedź na postawione pytanie.                              Doświadczenie powinno przebiegać według ściśle przygotowanego schematu:

W odróżnieniu od obserwacji w doświadczeniu zmieniamy tylko jeden czynnik wpływający na organizm lub zjawisko.

 Problem badawczy to cel doświadczenia

Hipoteza jest to przypuszczalny wynik doświadczenia

W próbie kontrolnej czynniki badane są takie same jak w naturze. Natomiast w próbie badawczej tylko jeden czynnik zostaje zmieniony a reszta pozostaje taka jak w naturze.